Agnes (73) en een oude, gelige foto
In een doorgezakte stoel laat Agnes (73) een verkleurde foto door haar vingers glijden. Een flits uit de jaren zestig: stoep vol krijtstrepen, fietsen die kriskras staan, kinderen die pas naar binnen gingen als het echt donker werd. “Kijk, daar woonden we,” zegt ze bijna fluisterend. “Alles speelde zich buiten af. Geen schermen, geen oortjes—je deed het samen.” Soms denkt ze: toen voelde het echt beter. Je proeft de heimwee alsof je bij haar aan tafel zit.
De tijd dat je spontaan bij de buren aanbelde
Vroeger kende je iedereen in de straat, zegt ze. Je leende een schepje suiker, bleef hangen voor een kletspraatje en stak de helpende hand toe zonder uitleg te vragen. “Hier in mijn flat ken ik de helft amper. Iedereen zit in zijn telefoon.” Dat vanzelfsprekende aanbellen is ingeruild voor stille knikjes en afwachtende blikken in de lift.
Weinig bezit, toch tevreden
Agnes grinnikt om hoe weinig je nodig had. Eén degelijk paar schoenen, een jas die jaren meeging, een trui die je gewoon stopte als er een gat in zat. “Je gooide niks weg zolang het nog mee kon. Nu wordt er bij het kleinste scheurtje iets nieuws gekocht. Zonde toch? Van meer spul werd je echt niet gelukkiger.” Het was simpel, maar geen armoe.
Manieren die lieten zien wie je was
Respect zat ’m in kleine dingen. Je zei ‘u’ tegen ouderen, hield de deur open en trok iets nets aan als je op bezoek ging. “Laatst in de bus bleef een meisje zitten terwijl een oude man stond te wiebelen met zijn stok. Vroeger sprong je dan meteen op. Dat hoorde zo.” Het zijn die mini-rituelen die ze mist—ze maakten samen leven zachter.
Nieuws dat één keer per dag voorbij kwam
De tv zoemt, maar Agnes kijkt niet. “Om acht uur keek je het journaal en dan was je weer bij. Nu raast het de hele dag door: oorlog, crisis, ellende.” Mensen raken er volgens haar opgefokt van. “Je hoeft niet alles te weten om goed te leven,” zegt ze. “Soms is minder weten gewoon rust.”
Koken zonder zakjes en mixen
Eten smaakte beter, zweert ze. Aardappels, groente, een stukje vlees; geen zakjes met ‘extra smaak’, hooguit een snuf nootmuskaat. “Mijn moeder bakte elke zondag appeltaart. Met echte boter en suiker, niks light.” In haar beleving waren mensen er niet slechter aan—minder gedoe met lijstjes en ‘mag niet’. Ze noemt het eerlijk en eenvoudig.
Avontuur dat je zelf bedacht
Vervelen was geen probleem. Je bouwde hutten, ging vissen, rende de straat door alsof het jouw rijk was. Regent het? Dan pakte je knutselspullen of dook je in een boek. “Mijn vader las ons altijd voor,” zegt ze, glimlachend. “Nu zie je kinderen vooral met een tablet. Ze missen iets wat je niet kunt downloaden: de kick van zelf iets maken.”
Muziek die rechtstreeks je hart in ging
In de hoek staat een oude radio. “The Beatles, Elvis, Edith Piaf,” somt ze op. “Echte instrumenten, teksten met een verhaal.” Autotune en gladgestreken hits laten haar koud. “Leuk hoor, die techniek, maar soms mag een liedje best een rafelrandje hebben. Dáár zit gevoel.”
Zomers met zand tussen je tenen
Haar liefste herinneringen? Met de trein naar het strand, rieten mand vol broodjes en limonade mee. Geen verre vluchten, geen resorts—gewoon Zandvoort, zandkastelen bouwen en een ijsje als kers op de taart. “Een dag die bijna niets kostte en toch alles had,” zegt ze. Je hoort de meeuwen al.
Kinderen onder druk en propvolle agenda’s
Ze ziet kinderen hollen van training naar les en weer naar huiswerk. “Wij klommen in een boom en dat was spannend zat,” zegt ze. Ouders plannen, kinderen presteren. “Wanneer mag je nog gewoon kind zijn?” De vraag blijft hangen.
Tussen nu en nostalgie
Ze weet dat de tijd doorgaat. “Je moet wel mee,” zegt ze, “maar waarom altijd harder, duurder, ingewikkelder?” Toch koestert ze de warmte van toen: een buurt die aanvoelde als familie, een leven zonder constante haast. Misschien zeggen jongeren later hetzelfde over hun eigen tijd. “Ik zou willen dat ze even konden proeven hoe het was: zonder scherm dat alles stuurt, met tijd om echt samen te zijn.” Ze kijkt nog één keer naar de foto en glimlacht. “Dat was leven.”
