In Oostenrijk blijft cash de norm
Terwijl in veel Europese landen je portemonnee vooral een pas of telefoon herbergt, kiest Oostenrijk opvallend vaak voor contant. Waar je in Nederland almaar minder geldautomaten tegenkomt en marktverkopers blij hun QR-code laten scannen, gaat in Oostenrijk nog steeds een fors deel van de betalingen met briefjes en munten. Uit nieuw onderzoek blijkt dat meer dan zes op de tien Oostenrijkers het liefst met cash afrekenen. Wat drijft die voorkeur, en waarom blijft contant daar zo sterk overeind?
Geld in de hand als cultureel houvast
Voor veel Oostenrijkers is contant betalen meer dan een simpele transactie. Het staat voor zekerheid, betrouwbaarheid en zelf de regie houden. Vooral oudere generaties voelen zich prettiger met tastbaar geld op zak. Dat idee van “dit heb ik, dit geef ik uit” geeft rust – iets wat je niet krijgt met een snelle tik tegen een pinautomaat.
Die tastbaarheid maakt uitgeven ook bewuster. Als je een biljet overhandigt, zie en voel je het verdwijnen. Dat is een totaal andere ervaring dan contactloos betalen, waar het bedrag in een fractie van een seconde verdwijnt en je hersenen het nauwelijks registreren.
Beter zicht op wat je uitgeeft
Een grote reden voor de populariteit van cash is het effect op je budget. Contant geld werkt als een visuele reminder: je ziet meteen wat er nog in je portemonnee zit. Daardoor denk je sneller even na voor je iets koopt dat je eigenlijk niet nodig hebt.
Digitale betalingen voelen juist abstract. Eén tik met je telefoon of pas en het is weg, zonder dat je echt doorhebt wat er gebeurt. In een tijd waarin schulden op de loer liggen, ervaren Oostenrijkers contant geld als een natuurlijke rem op impulsaankopen.
Privacy en zelfbeschikking
Naast overzicht weegt privacy zwaar mee. Betaal je met cash, dan laat je geen digitaal spoor achter. Geen bank die je patroon analyseert, geen app die profielen bouwt en geen algoritme dat voorspelt wat je morgen wil kopen. Die anonimiteit voelt voor veel Oostenrijkers als vrijheid: jij bepaalt waar je geld naartoe gaat, zonder meekijkers van bedrijven of overheid.
Handig in de praktijk
In de grote stad is digitaal betalen vaak vanzelfsprekend, maar daarbuiten is het beeld anders. Op boerenmarkten, bij kleine bakkers en in bergdorpen is cash nog altijd standaard. En dan de techniek: stroomstoringen, haperende verbindingen of kapotte terminals kunnen elektronisch betalen platleggen. Contant werkt altijd, ook als systemen uitvallen. Dat maakt cash niet ouderwets, maar juist robuust en crisisbestendig.
Argwaan tegen nóg meer digitalisering
Er speelt ook wantrouwen. Veel Oostenrijkers zijn kritisch over de macht van banken, techbedrijven en de overheid. Wat als je door een fout, blokkade of ongunstige risicoscore ineens niet meer kunt betalen? Zonder contant geld lig je er direct uit. Cash voelt dan als vangnet: de laatste lijn van onafhankelijkheid wanneer digitale poorten dichtgaan.
Hoe dat afsteekt bij Nederland
In Nederland gebeurt steeds minder contant en sommige winkels nemen geen cash meer aan. Voor wie handig is met tech is dat lekker snel, maar niet iedereen wil of kan daarin mee. Oudere mensen haken soms af en de zorgen over privacy nemen toe. Ook merken steeds meer Nederlanders dat het gemak van contactloos betalen kan botsen met grip houden op je uitgaven.
Waarom keuze belangrijk blijft
De Oostenrijkse koers laat zien hoe waardevol keuze is. Niet iedereen wil volledig digitaal – en dat hoeft ook niet. Door cash beschikbaar te houden, kun je met geld omgaan op een manier die bij je past: overzichtelijker, anoniemer of gewoon omdat het fijner voelt. Die keuzevrijheid maakt het betaalsysteem eerlijker en inclusiever.
Vooruitkijken: een mix als eindbeeld
Het meest realistische scenario is dubbelspoor: digitaal én contant naast elkaar. Technologie wordt slimmer, maar mag nooit ten koste gaan van je autonomie. Oostenrijk bewijst dat cash in een moderne samenleving nog steeds een duidelijke plek heeft. Niet als relikwie, maar als bewuste keuze voor vrijheid, privacy en controle over je eigen geld. Misschien is het voor andere landen, Nederland inbegrepen, tijd om die balans opnieuw te bekijken.
