Bedrijven ongerust over hoger statiegeld
Bedrijven die kleine flesjes en blikjes verkopen, zijn niet enthousiast over het idee om het statiegeld te verhogen. Ze denken dat een hoger statiegeld nauwelijks effect zal hebben op het gedrag van consumenten; mensen zullen niet ineens vaker hun lege flesjes en blikjes terugbrengen. Deze bedrijven, vertegenwoordigd door de organisatie Verpact, merken dat de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) druk uitoefent om betere resultaten in de afvalinzameling te behalen. Hoewel het doel is om 90 procent van de flesjes en blikjes terug te krijgen, lijkt dat doel nog ver weg. In 2023 bleek bijvoorbeeld dat slechts 71 procent van de kleine verpakkingen werd ingeleverd. Verpact verwacht dat dit percentage in 2024 zou stijgen tot 78 procent, maar daar is het beoogde doel van 90 procent nog ver vandaan. Door deze situatie ligt er meer druk op bedrijven omdat de ILT met boetes dreigt als er geen verbeteringen optreden. Bovendien vraagt ILT aan Verpact om een studie uit te voeren die de gevolgen van een mogelijk verhoogd statiegeld onderzoekt.
Werking van een hoger statiegeld
Uit een onderzoek van adviesbureau PwC blijkt dat het verhogen van het statiegeld nauwelijks invloed heeft op de hoeveelheid ingezamelde verpakkingen. Volgens de studie leidt zelfs een verhoging van 15 naar 25 cent slechts tot een stijging van 1 procentpunt in het inzamelpercentage. Zelfs veel hogere verhogingen, zoals 50 cent voor kleine flesjes en 1 euro voor grote flessen, zouden maximaal 4 procentpunten meer opleveren.
Verpact stelt dat de geringe verbetering in het retourpercentage niet opweegt tegen de grote kosten en andere mogelijke nadelen, zoals het risico van beschadigde afvalbakken. De organisatie verwijst ook naar internationale cases die laten zien dat de 90 procent-doelstelling te halen is zonder het fors verhogen van het statiegeld.
Alternatieven: Meer innamepunten
Verpact stelt voor om in plaats van het verhogen van het statiegeld, het aantal inleverpunten te vergroten. De ILT heeft al eerder aangegeven dat tegen 2027 er 5.400 extra innamepunten moeten zijn om consumenten te stimuleren hun lege verpakkingen in te leveren. Toch bleek afgelopen zomer dat veel winkels niet staan te springen om deze extra innamepunten te plaatsen.
Verpact benadrukt dat het uitbreiden van het aantal innamepunten een effectievere aanpak is dan het verhogen van het statiegeld. Zo zouden consumenten gemakkelijker hun verpakkingen kunnen inleveren, wat kan bijdragen aan het halen van inzameldoelen.
Evaluatie en vooruitzicht
De ILT bekijkt momenteel de resultaten en aanbevelingen van Verpact. Het is nog niet duidelijk welke maatregelen precies zullen worden getroffen, aangezien er nog geen definitieve beslissingen zijn genomen. Een woordvoerder van de ILT gaf aan: “We zijn nog steeds bezig met de analyse van de resultaten.” De discussie over het verhogen van statiegeld is nog niet afgerond en de opschaling van innamepunten kan van invloed zijn op de toekomst van het statiegeldsysteem. Ondertussen moeten bedrijven zelf maatregelen nemen om een duurzamere afvalverwerking te realiseren.