Anja, een vrouw van 58 jaar, stond onlangs verbaasd naar haar kassabonnetje te staren. “Twee euro vijftig voor een oliebol,” zuchtte ze. “Dat slaat echt nergens op.” Terwijl ze op een middag door de stad wandelde, besloot ze impulsief een oliebol te halen, aangetrokken door de verleidelijke geur van de kraam. Maar de prijs van het lekkernijtje was iets waar ze niet op gerekend had. “Vroeger kreeg je voor die prijs een hele zak,” merkte ze op, met een combinatie van nostalgie en teleurstelling in haar stem.
Als kind ging Anja vaak met haar moeder naar de oliebollenkraam. “Een gulden was toen genoeg voor ons hele gezin,” vertelde ze. “Die tijden zijn echt voorbij.” Hoewel ze begrijpt dat prijzen met de jaren stijgen, vindt Anja dat het de charme van zo’n eenvoudige traditie aantast. Volgens haar lijkt het nu alsof alleen mensen met veel geld een oliebol kunnen kopen, en dat voelt voor haar niet goed.
Meer mensen uit de stad hebben hetzelfde gevoel. “Mijn buurvrouw koopt ze ook niet meer, zij maakt ze thuis,” vertelde Anja. Dat bespaart een hoop geld. Zelf ziet ze dat niet zitten. “Het draait namelijk niet alleen om de oliebol zelf, maar om de beleving bij de kraam. Die geur en de sfeer, dat kan je thuis niet nabootsen.”
De Oliebol: Van Gewoon Naar Chique
Een oliebol, eens een iconisch symbool van decemberfestiviteiten, lijkt nu een luxe item te zijn geworden, zeker in tijden van financiële zorgen. Anja merkt dat het niet alleen oliebollen zijn die duurder worden. “Alles schiet omhoog in prijs, van de boodschappen tot stroomkosten; je moet overal op letten. Maar een oliebol zou iets moeten blijven dat je zonder na te denken kunt kopen,” denkt ze.
Bij nader inzien voelde Anja zich ongemakkelijk over haar aankoop. “Ik overwoog om te zeggen: ‘Ik laat het toch maar zitten,’ maar de kraamhouder was zo aardig, en ik stond al in de rij. Dus besloot ik het toch te doen, al voelde het niet helemaal goed.” Volgens haar gaat het niet alleen om de prijs maar ook om wat de oliebol symboliseert. “Het hoort bij de feestdagen. Het is traditie en nostalgie. Maar wanneer het deze prijzen bereikt, lijkt het alsof die traditie niet meer voor iedereen toegankelijk is.”
Anja snapt ook de problemen waarmee de kraamhouders te maken hebben. “Ik weet dat hun kosten ook stijgen, dat zie ik wel. Maar er moet ergens een maximum zijn. Als dit zo doorgaat, zal het voor steeds minder mensen betaalbaar zijn,” vreest ze.
Ondanks haar frustratie, hoopt Anja op verandering. Ze verlangt naar de tijden waarin een oliebol puur plezier betekende, zonder financiële zorgen. “Dat is mijn wens voor de feestdagen,” besluit ze haar verhaal. Zal ze dit jaar een oliebol kopen? Ze moet er nog over nadenken. “Misschien doe ik het niet,” verzucht ze. “Het voelt niet goed om zoveel uit te geven aan iets dat simpel zou moeten zijn.” Anja blijft hopen dat het ooit weer anders wordt. “Ik wil terug naar de tijd dat je een oliebol kon kopen zonder over de kosten na te denken.”
